Zawodnicy – nazywani Rikishi – rozpoczynają swoją karierę bardzo wcześnie – już jako nastolatkowie. Trafiają do specjalnych szkół gdzie żyją, jedzą i ćwiczą się w ceremoniale i walce. Kariera zawodnika kończy się najczęściej około trzydziestki choć obecnie walczy paru czterdziestolatków. Dzień zawodnika zaczyna się około 5 rano, do południa trwają ćwiczenia i treningi. Potem jedzą posiłek – Chankonabe – bomba wysokokaloryczna. Po południu mogą sobie drzemać i tyć a wieczorem znowu duży i kaloryczny posiłek.
Środowisko zawodników jest bardzo zhierarchizowane. Zawodnicy sklasyfikowani są w kilkanaście rang w kilku kategoriach. Droga z najniższych kategorii Jonokuchi do najwyższych może trwać latami. Decydujące są zwycięstwa podczas wewnętrznych turniejów ale największy wpływ mają walki podczas Wielkich Turniejów – im lepszy bilans na koniec turnieju tym większa szansa na awans.
Dwie najważniejsze kategorie to Maegashira – kategoria zawodnicza i Sanyaku – kategoria mistrzowska, walczą podczas wielkich turniejów. Najwyższa ranga to Yokozuna – wielki mistrz. Dojście do tej rangi jest bardzo trudne, jeszcze trudniejsze jest jej utrzymanie. Poza zasadą bij mistrza – inni zawodnicy dostają specjalne wyróżnienia (gwiazdę) za pokonanie podczas turnieju Yokozuny – obowiązuje jeszcze jedna zasada: Yokozuna nie może stracić swojej rangi – jeśli jego bilans w turnieju jest ujemy a wyniki są niezadowalające musi on skończyć karierę. Pozostałe stopnie to Ozeki (mistrz), Sekiwake (młodszy mistrz pierwszego stopnia) oraz Komusubi (młodszy mistrz drugiego stopnia).
W przeszłości zawodnikiem zawodowym mogli być tylko Japończycy. Obecnie coraz więcej zawodowców pochodzi spoza Japonii. Paru Wielkich Mistrzów wywodziło się już spoza kraju kwitnącej wiśni – obecnie dwóch z nich Hakuho i Kakuryu (jego walka powyżej) pochodzą z Mongolii.
Warto to powiedzieć – zawodnik sumo w Japonii ma status gwiazdy rocka. Ci najlepsi poruszają się zawsze w obstawie dwóch lub więcej kolegów, zawsze w tradycyjnych, bogato zdobionych strojach. Zawsze wzbudzają zachwyt i podziw wśród Japończyków.